5 listopada: GUY FAWKES DAY: czyli dlaczego Brytyjczycy palą kukłę i strzelają fajerwerkami

Krótka (ale dość wybuchowa) historia
Wszystko zaczęło się w roku 1605, kiedy grupa spiskowców postanowiła wysadzić Houses of Parliament (budynek brytyjskiego parlamentu) w Londynie. Ich celem było obalenie króla Jakuba I i przywrócenie katolicyzmu w Anglii. W piwnicach parlamentu znaleziono 36 beczek prochu, a przy nich człowieka, który miał je podpalić. Nazywał się Guy Fawkes.
Plan się nie udał. Fawkes został aresztowany, przesłuchany i skazany na śmierć. Jednak jego imię przeszło do historii i to w sposób, którego chyba nikt się nie spodziewał. Z biegiem lat Brytyjczycy zaczęli obchodzić 5. listopada, paląc kukły „Guy’a” na stosach i puszczając fajerwerki, symbolizujące wybuch, który nigdy nie nastąpił.
Ogniska, kukły i marshmallows
Współczesne Bonfire Night to już oczywiście mieszanka historii, tradycji i zabawy. W całym kraju organizowane są festyny, pokazy fajerwerków i rozpalane są wielkie ogniska. Dzieci często same robią kukły przedstawiające Fawkesa (tzw. Guys) i noszą je po ulicach, prosząc: “A penny for the Guy!” (czyli „grosik dla Guya”). Dawniej zbierane w ten sposób pieniądze przeznaczano na zakup fajerwerków.
Na piknikach królują pieczone ziemniaki, gorąca czekolada, słodkie jabłka w karmelu i obowiązkowo marshmallows nad ogniskiem.
Guy Fawkes w popkulturze
Jeśli oglądaliście film „V for Vendetta”, z pewnością kojarzycie charakterystyczną maskę z wąsami i uśmiechem: to właśnie maska Guya Fawkesa. Stała się ona symbolem protestu i walki z niesprawiedliwością. Dziś noszą ją aktywiści, internauci i wszyscy, którzy chcą przypominać, że obywatel też ma głos.
W ten sposób dawna porażka zamachowca przekształciła się w współczesny symbol wolności.
„Remember, remember…”: czyli pełna wersja rymowanki
Ta rymowanka była powtarzana przez pokolenia i stała się częścią brytyjskiej tożsamości.
Polecane źródła i książki o brytyjskich tradycjach
Jeśli ten temat Cię zaciekawił, polecamy Wam zajrzeć m.in. na stronę, którą linkujemy poniżej, a na które znajdziecie… oryginalny podpis Guya Fawkesa, który złożył tuż po przesłuchaniu…
https://www.english-heritage.org.uk/visit/inspire-me/real-story-of-bonfire-night/
Polecamy Wam też książkę Kate Fox Watching the English: bestseller, który z humorem opisuje angielskie zwyczaje, zachowania i poczucie humoru. Pozycja ta jest także przetłumaczona na język polski pt. Przejrzeć Anglików. Ukryte zasady angielskiego zachowania.
Mini słowniczek: Guy Fawkes Day
| 🇬🇧 English | 🇵🇱 Polish |
|---|---|
| bonfire | ognisko |
| fireworks | fajerwerki |
| plot | spisek |
| parliament | parlament |
| to blow up | wysadzić (w powietrze) |
| to celebrate | świętować |
| mask | maska |
| effigy | kukła / podobizna |
| to commemorate | upamiętniać |
| rhyme | rymowanka |
Chcesz wykorzystać Guy Fawkes Day, aby poćwiczyć angielski w praktyce? Spróbuj przeczytać rymowankę na głos, przetłumaczyć ją samodzielnie lub nagrać siebie, powtarzając ją w rytmie oryginału. A jeśli szukasz wsparcia w nauce, odezwij się do nas, a razem dobierzemy formę zajęć idealną dla Ciebie i Twojego stylu życia.





